Od wielu lat w polskich przepisach podatkowych występuje tzw. APA (ang. advance pricing arrangements) – czyli formalne porozumienia w sprawach ustalenia cen transferowych pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym. Jest to rodzaj umowy, w której organ akceptuje wybór i sposób stosowania metody ustalania ceny transferowej stosowanej w relacjach podatnika i podmiotów z nim powiązanych. Porozumienie takie przybiera formę decyzji administracyjnej, a organem właściwym do jego zawarcia jest Szef Krajowej Administracji Skarbowej. 

Dla kogo APA? 

APA istotna jest przede wszystkim dla międzynarodowych grup kapitałowych, które – dzięki APA – mogą potwierdzić rynkowy charakter rozliczeń wewnątrzgrupowych. W postępowaniu o wydanie APA, Szef KAS ocenia, czy cena transferowa (a więc wynagrodzenie, termin spłaty etc.) jest zgodna z zasadą arms length. APA może być również zawierana na przyszłość i obowiązywać do pięciu lat, a po upływie tego okresu porozumienie może zostać odnowione (w uproszczonej procedurze), jeśli kluczowe jego elementy nie uległy zasadniczej zmianie. 

Rodzaje APA w cenach transferowych

APA mogą być jednostronne (w których postępowanie toczy się między polskim podatnikiem a Szefem KAS), oraz dwustronne i wielostronne, które są zawierane wraz z organem podatkowym właściwym dla drugiej strony transakcji (podmiotu powiązanego z podatnikiem). Od rodzaju APA uzależniona jest opłata za wniosek. 

Więcej informacji o APA, w tym w języku angielskim, znajdą Państwo bezpośrednio na stronie Ministerstwa Finansów (tutaj). 

Czy warto wystąpić o APA? 

Dla średnich i dużych przedsiębiorców (lecz w szczególności dla koncernów międzynarodowych) APA są efektywnym narzędziem ograniczenia ryzyka nieprawidłowego ustalania cen transferowych oraz kwestionowania sposobu ich ustalania przez organy podatkowe. 

APA niosą za sobą wymierne korzyści podatkowe, biznesowe i ekonomiczne, jak również korzyści związane z odpowiedzialnością osobistą osób zarządzających, w tym: 

• transakcje objęte APA są wyłączone z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych (w tym benchmarków lub analiz zgodności); niesie to również za sobą wymierne korzyści finansowe w związku z przygotowaniem (zleceniem przygotowania) niezbędnej dokumentacji; 
• brak obowiązku składania oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych i o rynkowości warunków stosowanych w transakcjach kontrolowanych objętych APA; 
• limit kosztów uzyskania przychodu zawarty w art. 15e ustawy o CIT (tzw. limit na niektóre usługi niematerialne) nie znajduje zastosowania do kosztów objętych APA; 
• dochowanie należytej staranności (wymaganej na różnych płaszczyznach) poprzez złożenie wniosku o weryfikację transakcji przez Szefa KAS; 
• zawieranie APA jest bezpieczne, gdyż dostęp do wrażliwych danych ma ograniczona ilość osób jedynie pracownicy zajmujący się sprawą; 
• możliwość koncentracji spółki na podstawowym celu działalności przedsiębiorstwa; 
• zwiększenie bezpieczeństwa i pewności warunków zawieranych transakcji; 
• wspieranie przepływu nowych rozwiązań pomiędzy podmiotami powiązanymi możliwość swobodnej współpracy w grupie. 

Statystyki APA 

Według stanu na 31 marca 2021 r., od początku obowiązywania przepisów wdrażających APA do polskiego systemu prawnego, tj. od roku 2006, zostało zawartych 100 porozumień, z czego 78 – APA jednostronnych, 20 – APA dwustronnych i 2 – APA wielostronne. 

W toku znajduje się obecnie 446 spraw. Tak duża liczba ma bez wątpienia związek z limitem kosztów uzyskania przychodu, zawartym w art. 15e ustawy o CIT (tzw. limitem na niektóre usługi niematerialne), gdyż wielu podatników zdecydowało się wystąpić o APA właśnie z tego względu. Jakiś czas temu, resort finansów zapowiadał wprowadzenie tzw. małej APA, która miała służyć wyłącznie ww. limitowi. Jednakże ze względów fiskalnych odstąpiono od tego pomysłu. 

Warto wskazać również średni termin obsługi wniosków o APA, gdyż jest to bardzo często praktyczna zapora dla podatników, którzy chcą korzystać ze wszelkich preferencji wynikających z APA, lecz nie mogą sobie pozwolić na kilkunastomiesięczne oczekiwanie. I tak, średni termin na wydanie APA to: 12 miesięcy – dla APA jednostronnych, 31 miesięcy – dla APA dwustronnych, oraz 35 miesięcy – dla APA wielostronnych. 

Ze szczegółowymi statystykami mogą się Państwo zapoznać na stronie Ministerstwa Finansów (tutaj). 

* * * 

APA bez wątpienia są rewelacyjnym i kompleksowym narzędziem na bezpieczeństwo podatkowe dla spółki i osób nią zarządzających. Przynoszą one korzyści na wielu płaszczyznach, w tym zapewniają realne oszczędności (istotne w post-COVIDowych czasach). Występując o APA, należy jednak mieć świadomość czasu, który musi upłynąć w związku z trwającym postępowaniem. Aby usprawnić działania, w resorcie finansów trwa rekrutacja do zespołów zajmujących się APA – miejmy zatem nadzieję, że dzięki temu w niedalekiej przyszłości zachowywane będą ustawowe terminy na wydanie APA (tj. 6 miesięcy – dla APA jednostronnych, 12 miesięcy – dla APA dwustronnych, oraz 18 miesięcy – dla APA wielostronnych). 

Gdyby rozważali Państwo wystąpienie o APA lub chcieli na ten temat bardziej szczegółowo porozmawiać – pozostajemy do dyspozycji. 

Autor:

Wojciech Niedźwiedzki