W polskich przepisach podatkowych od lat funkcjonuje tzw. APA, czyli porozumienie dotyczące cen transferowych. Na czym polega taka umowa? Kto i jak może ją zawrzeć? Jakie korzyści przynosi podatnikom?

Czym i dla kogo jest APA? 

APA (advance pricing arrangements) to formalne porozumienia w sprawach ustalenia cen transferowych pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym. APA to rodzaj umowy, w której organ akceptuje wybraną przez podatnika metodę ustalania ceny transferowej, stosowanej w relacjach z podmiotami powiązanymi. Porozumienie przybiera formę decyzji administracyjnej, a organem właściwym do jego zawarcia jest Szef Krajowej Administracji Skarbowej.

APA istotne jest przede wszystkim dla podmiotów działających w ramach międzynarodowych grup kapitałowych. Dzięki APA mogą one potwierdzić rynkowy charakter rozliczeń wewnątrzgrupowych.

W postępowaniu o wydanie APA Szef KAS ocenia, czy cena transferowa została ustalona zgodnie z zasadą ceny rynkowej (arm’s length). APA może być również zawierana na przyszłość i obowiązywać do pięciu lat. Po upływie takiego okresu porozumienie może zostać odnowione (w uproszczonej procedurze), jeśli jego kluczowe elementy nie uległy zmianie. 

Rodzaje APA w cenach transferowych

APA mogą być jednostronne (wówczas postępowanie toczy się między polskim podatnikiem a Szefem KAS), a także dwustronne lub wielostronne. Te ostatnie zawierane są z organami podatkowymi właściwymi dla pozostałych uczestników transakcji. Od rodzaju APA uzależniona jest wysokość opłaty za wniosek.

Jak wygląda procedura?

Proces zawarcia APA składa się z kilku etapów. Na początku podatnik powinien sporządzić wniosek, opierając się na przepisach odpowiedniej ustawy, regulującej proces zawarcia uprzednich porozumień cenowych[1].

Wniosek obejmuje informacje o podatniku oraz o samej transakcji kontrolowanej i zawiera informacje dotyczące między innymi:

• analizy funkcjonalnej;
• prognozy finansowej dla transakcji;
• sposobu kalkulacji i metody weryfikacji ceny transferowej.

Podatnik zainteresowany zawarciem APA może zwrócić się do Szefa KAS o organizację spotkania wstępnego, na którym omówione zostaną ewentualne wątpliwości dotyczące procesu lub samego wniosku.

Kolejnym krokiem w procesie zawierania APA będzie przeprowadzenie spotkania z przedstawicielami KAS. Na podstawie zgromadzonych danych i pierwotnej wersji wniosku omówione zostają ewentualne sugestie i uwagi. Warto podkreślić, że do momentu ostatecznego zawarcia uprzedniego porozumienia cenowego podatnik ma prawo do zmiany poszczególnych elementów wniosku.

Po złożeniu wniosku o zawarcie APA do Szefa KAS przeprowadzane są negocjacje pomiędzy podatnikiem a przedstawicielami KAS. Takie negocjacje mogą wiązać się przykładowo z koniecznością dostarczenia dodatkowych kalkulacji lub prognoz. Po ich udanym zakończeniu podatnik otrzymuje decyzję.

Wysokość opłaty za wniosek

Opłata za wniosek o APA powinna zostać uregulowana w ciągu 7 dni od momentu złożenia dokumentu do Szefa KAS. Wysokość takiej opłaty jest uzależniona od wartości transakcji kontrolowanej i wynosi jej 1%.

Warto jednak pamiętać, że wysokość opłat różni się w zależności od rodzaju APA. Dla jednostronnego porozumienia wynosi ono:

• minimum 5 000 PLN, a maksimum 50 000 PLN dla podmiotów krajowych;
• minimum 20 000 PLN, a maksimum 100 000 PLN dla podmiotów zagranicznych.

Natomiast dla APA dwustronnego lub wielostronnego wysokość opłaty za wniosek wynosi minimum 50 000 PLN a maksimum 200 000 PLN.

Korzyści dla podatników 

Dla średnich i dużych przedsiębiorców (lecz w szczególności dla koncernów międzynarodowych) APA są efektywnym narzędziem ograniczenia ryzyka nieprawidłowego ustalania cen transferowych oraz kwestionowania sposobu ich określania przez organy podatkowe. 

APA niosą za sobą wymierne korzyści podatkowe, biznesowe, ekonomiczne, a także związane z odpowiedzialnością osobistą osób zarządzających. Najważniejsze z nich to: 

• ochrona przed korektą warunków transakcji w toku kontroli podatkowej – organ nie określa zobowiązania podatkowego w odniesieniu do transakcji, które w danym okresie były objęte porozumieniem APA;
• ochrona przed podwójnym opodatkowaniem (wyłącznie dla APA dwu- i wielostronnych) – warunki transakcji objętej porozumieniem APA są akceptowane przez organy podatkowe w różnych krajach, co eliminuje ryzyko sporów podatkowych;
• wyłączenie z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych, w tym również analiz porównawczych – podatnik nie sporządza dokumentacji dla transakcji kontrolowanych objętych w danym okresie porozumieniem APA.

Statystyki APA 

Od początku obowiązywania przepisów wdrażających APA do polskiego systemu prawnego, czyli od roku 2006, zostało zawartych 467 porozumień. Wśród nich 422 to APA jednostronne, 42 – APA dwustronne i 3 – APA wielostronne[2]. W toku znajduje się obecnie 217 spraw. 

Zobacz szczegółowe statystyki >>

Gdyby rozważali Państwo wystąpienie o APA lub chcieli na ten temat porozmawiać – pozostajemy do dyspozycji i zapraszamy do kontaktu.

Autor:

Monika Mieloszyńska-Gęsicka

---

[1] Ustawa o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych.

[2] Dane według stanu na 30 czerwca 2024 r.