Wewnątrzgrupowe poręczenia, gwarancje oraz umowy przystąpienia do długu są popularnymi narzędziami ułatwiającymi zdobywanie zewnętrznego (najczęściej bankowego) finansowania dłużnego oraz realizowanie dużych kontraktów, wymagających gwarancji należytego wykonania (np. w branży budowlanej). Ze względu na chęć ograniczenia ryzyka i rozłożenia go na większą liczbę podmiotów, instytucje finansowe oraz pozostali kontrahenci oczekują, nawet od rozpoznawalnych i wiarygodnych na rynku firm, ustanowienia zabezpieczeń dla realizacji przez nie wymaganych zobowiązań.

Powyższe okoliczności coraz częściej determinują powstawanie wewnątrzgrupowych systemów reasekuracji ryzyka kredytowego, w których każdy uczestnik może oczekiwać w przyszłości wsparcia od innego uczestnika (w postaci udzielenia poręczenia lub gwarancji), a w przypadku posiadania odpowiedniej zdolności kredytowej – może pełnić funkcję podmiotu udzielającego zabezpieczenie.

Poręczenia, gwarancje, przystąpienie do długu – transakcje kontrolowane z wynagrodzeniem

Intuicyjne kojarzenie zabezpieczeń finansowych jako transakcji zawieranych pomocniczo w celu  podjęcia współpracy z podmiotami niepowiązanymi, w wielu przypadkach powoduje brak ustalenia wynagrodzenia z tytułu udzielenia zabezpieczenia.

Powyższe w konsekwencji może doprowadzić do doszacowania dochodu podmiotu udzielającego poręczenie (z tytułu braku należnego wynagrodzenia) oraz ustalenia przychodu po stronie podmiotu korzystającego z poręczenia (z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia).

Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, udzielenie zabezpieczeń finansowych powinno być dokonywane za wynagrodzeniem ustalonym w sposób, w jaki zrobiłyby to podmioty niepowiązane. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z  dnia 19.04.2013 r., sygn. II FSK 1689/11, wyrok z dnia 22.10.2019 r., sygn. II FSK 3832/17).

Raportowanie o cenach transferowych

W przypadku udzielenia poręczenia, gwarancji lub przystąpienia do długu o wartości przekraczającej 10 mln PLN netto, podatnik jest zobowiązany do przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych (wraz z analizą cen transferowych) oraz przekazania informacji dotyczących tej transakcji w ramach TP-R.

W przypadku braku ustalenia wynagrodzenia w transakcji poręczenia, gwarancji lub przystąpienia do długu podatnik naraża się na ryzyko przekazania informacji, że przyjął nierynkowe warunki realizacji transakcji z podmiotem powiązanym – tym samym może zostać podmiotem wytypowanym do kontroli.

Stąd, najlepszym rozwiązaniem jest ustalenie wynagrodzenia w związku z realizacją transakcji udzielenia poręczenia, gwarancji lub przystąpienia do długu na warunkach rynkowych w oparciu o przeprowadzoną analizę cen transferowych.

Wycena wynagrodzenia z tytułu udzielonego poręczenia, gwarancji lub przystąpienia do długu

Analiza porównawcza w celu określenia rynkowego poziomu wynagrodzenia w ramach udzielenia poręczenia, gwarancji czy przystąpienia do długu powinna zostać przygotowana z uwzględnieniem cech szczególnych transakcji, do których należą przede wszystkim:

• zdolność kredytowa (rating kredytowy) korzystającego z zabezpieczenia,
• ryzyko materializacji zabezpieczenia,
• wartość oraz
• okres zabezpieczenia.

Samodzielne określenie rynkowego poziomu wynagrodzenia z tytułu udzielonego zabezpieczenia może być więc dla podatnika utrudnione, ze względu na konieczność określenia zdolności kredytowej korzystającego z zabezpieczenia czy z uwagi na brak powszechnie dostępnych informacji o transakcjach zabezpieczeń finansowych zawieranych przez podmioty niepowiązane, na podstawie których podatnik mógłby dokonać wyceny wynagrodzenia lub porównać zastosowane przez niego warunki transakcyjne.

Nasze wsparcie

Eksperci O&W Analytics opracowali autorskie uzależniające wysokość wynagrodzenia m. in. od zdolności kredytowej (ratingu kredytowego) podmiotu finansowanego.

Oferujemy Państwu zarówno udzielenie licencji na korzystanie z narzędzia w celu wyliczenia wynagrodzenia, jak również sporządzenie, spełniającej wymogi ustawy o podatku dochodowym, analizy zgodności z warunkami rynkowymi dla transakcji udzielenia zabezpieczenia, wraz z wyliczeniem kwot wynagrodzeń.

Autor:

Paweł Sitnik